Diyarbakır Müzesi’nde sergilenen 19. yüzyıla ait ayna, üzerindeki derin anlamlar taşıyan sözleriyle ziyaretçilerin ilgisini çekiyor. İran'ın Kaçar Hanedanlığı'na ait olduğu düşünülen ayna, "Takvâ ahlakın başıdır", "En zelil insan insanlara ihanet edendir" gibi öğüt verici vecizelerle, müzedeki eserler arasında öne çıkıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın 2005 yılında başlattığı ve 2014'te tamamladığı restorasyon çalışmaları sonucunda, 2015 yılında İçkale Müze Kompleksi olarak kapılarını açan yerleşke, 12 bin 400 yıl öncesine kadar uzanan pek çok eseri barındırıyor. Ziyaretçiler, bu eserlerin bulunduğu teşhir salonlarında toplamda bin 615 eseri inceleme fırsatına sahip.
Müze sergisinde dikkat çeken bir diğer eser ise İran kökenli Kaçar Hanedanlığı’na ait olduğu tahmin edilen 19. yüzyıldan kalma bir ayna. Aynanın üzerinde yer alan sözler, Hz. Ali'ye atfedilen nefsi terbiye edici vecizelerle bezeli. "Ettukâ reîsü’l-ahlâkı (Takvâ ahlakın başıdır)", "Elmu’minu kalîlu’l-kelâmi ve kesîru’l-ameli (Mümin az konuşur, çok çalışır)" gibi ifadeler, insan ruhunu eğitmeye yönelik derin anlamlar taşıyor.
Diyarbakır Müzesi Müdür Vekili Müjdat Gizligöl, aynaların tarih boyunca önemli bir yer tutmuş olduğunu belirtti. İlk aynaların, obsidyen taşının parlak yüzeyinden yararlanılarak yapıldığını ifade eden Gizligöl, "Çatalhöyük kazılarında aynanın varlığına rastlanması, insanlık tarihindeki ilk aynaların 9 bin yıl öncesine dayandığını gösteriyor. Roma ve Mısır dönemlerinde ise ayna, popülerleşmeye başlıyor. Günümüzdeki aynalar ise 17. yüzyılda Avrupa'da modern hayatın gelişimiyle şekilleniyor" dedi.
Aynaların folklorik anlamda da önemli bir yer tuttuğunu vurgulayan Gizligöl, "Mezar kültüründe de aynaya sıkça rastlanıyor. Aynalar, atasözleri ve deyimlerde de yer bulmuş. 'Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz' gibi deyimler, aynanın insanın iç dünyasını yansıttığını anlatıyor" şeklinde konuştu.
Gizligöl, aynaların, kadınların çeyizlerinde de yer bulduğunu ve üzerlerine motivasyonel sözler yazıldığını belirtti. Bu gelenek, hem Anadolu'da, hem de İran ve Mezopotamya’da kadınlar arasında yaygın bir uygulamadır. "Bu ayna, özellikle kadınların çeyizlerinde yer alır, çünkü o dönemde kadınlar, evliliklerinde kendilerine rehberlik edecek özlü sözlerle motive edilirdi" dedi.
Tur rehberi Gülcan Burtakal ise, grubu Şanlıurfa'dan getirdiğini belirterek, "Ziyaretçilerimizle Diyarbakır Müzesi'ni gezmeye başladık. Aynadaki özlü sözler, günlük yaşamda karşımıza çıkan değerli öğütleri simgeliyor. Bu tür öğütler insana hayatını yönlendirecek güç veriyor. Aynayı görmekten mutluluk duydum" dedi.
Diyarbakır Müzesi, tarih boyunca insanlık mirası olan ve moral kaynağı olabilecek öğütleri barındıran bu tür nadide eserleri ziyaretçileriyle buluşturmaya devam ediyor.