İçkale
M.Ö 3. binli yıllarda Asurların egemenliğiyle başlayan Diyarbakır’ın bereketli ve çetrefilli topraklarına hakimiyet sürecinde ilerleyen yüzyıllar boyunca karşımıza Urartular, Persler, Romalılar, Araplar, Emeviler, Abbasiler, Eyyübiler gibi milletler çıkıyor. 20 burç ve 4 kapı bulunan İçkale’deki tarihi yapılar, 2005’te, Kültür ve Turizm Bakanlığınca restore edilmiş. Tarih konaklar ve taş evlerle bezenmiş sokaklarını gezerken içeride bulunan Diyarbakır Arkeoloji Müzesi ve Saint George Kilisesi, Taş Eserler Müzesi gibi noktaları da inceleyebilirsiniz.
Gazi Köşkü
6 yüzyıllık olan köşk mimarisinde Akkoyunlu karakteristikleri taşımakta. 1916’da doğuya göreve gelen Mustafa Kemal için tesis edilen köşk yaklaşık 1 sene Atatürk’ün hizmetine ayrılmıştır. Daha sonrasında Diyarbakır Belediyesi 1926 yılında Atatürk’ü “fahri hemşehri” ilan etmiş ve halk kendi arasında topladığı parayla köşkü satın alarak Atatürk’e armağan etmiştir.
Sülüklü Han (Kazancılar Hanı)
Kale İçi’nde bulunan Sülüklü Han 1683’te, Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve kız kardeşi Atike Hatun’un isteği üzerine yapılmış. 2010’da yürütülen restorasyon çalışmalarıyla birlikte tekrar halka açılan Sülüklü Han genellikle oturup menengiç kahvesi veya Süryani şarabı içmek için tercih edilen otantik bir kafe olarak varlığını sürdürüyor. Ulu Camii 639 yılında Diyarbakır’da hüküm süren Araplar tarafından bölgenin en büyük mabetlerinden biri olan Martoma Kilisesi’nin camiye dönüştürülmesiyle Diyarbakır’a kazandırılan Ulu Camii Anadolu’daki en büyük cami olma özelliğini taşımakta. 1091’de Selçuklular döneminde yenilenen yapı 1115’te çıkan yangın sonucu büyük hasar alsa da halk desteğiyle 1240 yılında tekrar yenilenmiştir. Ayrıca camide sibernetiğin ilk ismi olarak kabul edilen El Cezeri’nin yapmış olduğu güneş saati bulunmaktadır.
Hasan Paşa Hanı
1572 ile 1575 yılları arasında inşa edilen, Ulu Camii’nin doğusuna düşen Hasan Paşa Hanı için şehrin en güzel tarihi yapılarından biri deniyor. İki katlı, avlulu, klasik Osmanlı mimari özelliklerini taşıyan tarihi bir han olan Hasan Paşa kubbeli şadırvanı ve göz alıcı sütunlarıyla ziyaretçilere muazzam bir manzara sunuyor. Manzarasıyla gözümüzü, zengin seçenekleriyle midemizi doyuran bu handa ister masada iğne atılsa düşmeyecek kadar dolu gelen bir kahvaltı menüsüyle güne başlayın, ister Diyarbakır turunuzun ardından bir yorgunluk kahvesi içmeye oturun, seçimi size bırakıyoruz!
Hevsel Bahçeleri
Dicle Nehri ile Diyarbakır Kalesi arasında büyük bir alanda cennet bahçesinden kopup gelmiş gibi muazzam bir manzarayı gözler önüne seren Hevsel Bahçeleri. 8 bin yıllık tarihiyle biyoçeşitlilik anlamında öylesine zengin ve tarihi bir ekim bölgesi ki UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmiş. Türkülere konu olan güzelliği, ağız sulandıran meyve sebzeleri, yüzlerce kuş türüne ve envai çeşit memeliye ev sahipliği yapıyor Hevsel Bahçeleri. İçinizi huzur dolduracak bu konumu gezinize eklemeyi ihmal etmeyin.
Ahmed Arif Edebiyat Müzesi ve Sanat Evi
2011 yılında Diyarbakır’ın bağrından kopmuş şair Ahmed Arif adına 120 yıllık şairane bir Diyarbakır konağı restore edilerek atfedilmiş ve Ahmed Arif Edebiyat Müze Kütüphanesi olarak faaliyet göstermektedir. Ahmed Arif’in kişisel eşyaları, el yazması şiirleri, resimleri ve fotoğraflarına ek olarak Diyarbakır’da yetişmiş birçok ünlü şair, yazar ve sanatçının eserlerini de inceleme şansı bulabileceğiniz konak sizleri bir yandan otantik ve Diyarbakır mimarisine uygun görüntüsüyle bir yandan da dopdolu sanatsal donanımıyla büyüleyecek.
Malabadi Köprüsü
M.Ö.700’lü yıllardaki büyük nüfusuyla bölgenin başkenti Silvan’da bulunan, meşhur türküsüyle birlikte hepimize kendini tanıtmayı başarmış Malabadi Köprüsü, 1147 senesinde Artukoğulları tarafından inşa edilmiş. Üzerinde insan, hayvan, güneş gibi çeşitli kabartmalar bulunuyor. Köprünün iki ucunda günümüzdeki otel işlevini taşımış barınma yerleri ve tuvaletler de mevcut. Bu büyüleyici köprüyü mutlaka görmelisiniz.
Dört Ayaklı Minare ve Şeyh Mutahhar Camii
1500 yılında Akkoyunlu döneminde Kasım Bey tarafından inşa edilen Şeyh Mutahhar Camii, dört sütun üzerinde inşa edilmiş minaresi olması sayesinde Diyarbakır’ın simgelerinden biri haline gelmiş ve oldukça rağbet görmekte. siyah ve beyaz bazalt taşlardan dört ayaklı olarak tasarlanan minare, camiye sonradan eklenmiş. Dört ayağının olmasının sebebiyse İslam'ın dört mezhebini yansıtmak. Dini motifleri, hat sanatı örnekleri, taş ve ahşap oymalarla süsleriyle Şeyh Mutahhar Camii’ni ziyaret edip, herkese kapısı açık olan bu yapının günümüze taşıdığı tarihe siz de şahitlik edebilirsiniz.
Mithras Tapınağı
Roma İmparatorluğu’nda savunma amaçlı inşa edilmiş Zerzevan Kalesi’nde 2017 yılında arkeolojik kazılar esnasında Romalıların Hristiyanlıktan önceki yaygın dinlerinden biri olan Mithras dinine ait bir yeraltı tapınağı olan Mithras Tapınağı keşfedilmişti. Gezinizi noktalamadan önce bu etkileyici keşfi ve Zerzevan Kalesi’ni de gezmeyi unutmayınız.