Yukarı Mezopotamya’nın köklü yerleşim yerlerinden biri olan Ergani, binlerce yıllık tarihiyle göz kamaştırıyor. Farklı dönemlerde Akranya, Erkenin, Erkanikana, Yanari, Zülkarneyn, Arsania, Urhana ve Aşat gibi çeşitli isimlerle anılan bu kadim ilçe, tarihin derinliklerinden günümüze uzanan bir kültürel zenginliğin merkezi olmuştur.
Ergani’nin 7 kilometre güneybatısında yer alan Sesverenpınar (Hilar) Köyü’ndeki Çayönü, ilçenin tarih sahnesindeki ilk izlerini taşıyor. Burada yapılan arkeolojik kazılar, yöredeki yerleşimin MÖ 7250-6750 yılları arasında başladığını ortaya koyuyor. Bu, Ergani’nin tarihinin insanlık tarihinin en eski dönemlerine kadar uzandığını gösteriyor. Çayönü, yerleşik hayata geçen ilk topluluklardan birinin izlerini barındırmasıyla bilinirken, Ergani’nin derin tarihiyle bölgenin önemini pekiştiriyor.
yüzyılın sonlarına gelindiğinde, bugünkü Ergani’nin yerinde Osmaniye adıyla yeni bir yerleşim oluşmaya başlamıştı. Ancak, bu yeni yerleşimle birlikte eski Ergani’nin önemi giderek azalmıştı. Osmaniye ismiyle anılan bu yerleşim, Adana’daki Osmaniye ile karıştırılmaya başlayınca, Cumhuriyet’in ilanından sonra yeniden Ergani ismi verilerek, ilçenin tarihsel kimliği yeniden vurgulandı.
Ergani, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve her birinden izler taşıyan zengin bir geçmişe sahip. Bugün, ilçenin her köşesinde bu tarihsel mirasın izleri görülmeye devam ediyor. Ergani’nin köklü geçmişi, yalnızca bölge halkı için değil, aynı zamanda tüm Türkiye için önemli bir kültürel değeri temsil ediyor.
Ergani, tarihi boyunca farklı isimlerle anılmış, farklı medeniyetlerin izlerini taşımış bir yerleşim yeri olarak, tarih ve kültürle harmanlanmış zengin mirasını geleceğe taşımaya devam ediyor.
