Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi amacıyla 12. Kalkınma Planı, Cumhurbaşkanlığı 2024 Yılı Yıllık Programı, 2024-2026 Orta Vadeli Program ve MEB Stratejik Planı (2024-2028) doğrultusunda mesleki ve teknik eğitimde yeni bir vizyon oluşturulması için hazırlanan Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayıyla "meb.gov.tr" internet adresinde yayımlandı.
Ağustos 2023 tarihinden itibaren mesleki eğitimde "eğitim-istihdam" ilişkisini güçlendirmek, mesleki eğitimi yaygınlaştırmak, mesleki eğitimin gelecekteki perspektifini belirlemek için politika ve stratejiler geliştirmek üzere 40 ilde il değerlendirme ve sektör istişare toplantıları düzenlendi.
Söz konusu toplantılarda, bireysel ve sektörel ihtiyaçlara cevap verebilen bir mesleki eğitim sistemi inşa edebilmek amacıyla sektör temsilcileri ve mesleki eğitim kurumları temsilcilerinin talepleri, sorunları ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri ele alındı.
"Herkesin bir mesleği olmalı"
Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi'nin amacı; "'Herkesin Bir Mesleği Olmalı' anlayışını düstur edinerek sektör iş birlikleriyle mesleki eğitime erişimi ve kaliteyi artırmak, öğrencilerin hayata ve istihdama hazırlanmalarını sağlayarak ülkemizin kalkınması ve refahına katkı sunmak" olarak belirlendi.
Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi'nde temel olarak "Mesleki ve Teknik Eğitimde Mevcut Durum, Mesleki ve Teknik Eğitimde Temel Sorun Alanları ile Mesleki ve Teknik Eğitimde Gelecek Perspektifi ve Yapılacak Çalışmalar"a yer verildi.
Mesleki ve teknik eğitimde gelecek vizyonu
Türkiye'nin mesleki ve teknik eğitimdeki gelecek vizyonunu ortaya koymak amacıyla Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi'nin "Mesleki ve Teknik Eğitimde Gelecek Perspektifi ve Yapılacak Çalışmalar" başlığı altında; mesleki ve teknik eğitime erişim, mesleki ve teknik eğitimde iyileştirme, mesleki ve teknik eğitim ile istihdama hazırlık olmak üzere üç ana tema altında 74 strateji yer aldı. Mesleki ve Teknik Eğitim Politika Belgesi'nde öne çıkan stratejiler doğrultusunda öğrencilerin millî ve manevi değerlerini güçlendirmek ve fütüvvet ehli mezunların iş hayatında aktif rol almalarını sağlamak amacıyla bir ülke genelinde ahilik kültürünü temel alan bir ahilik hareketi başlatılacak. Bu hareketle, geleneksel değerlerle modern eğitimi birleştirerek öğrencilerin karakter gelişimine katkıda bulunmak ve ülkenin geleceğine sağlam bir temel oluşturmak hedefleniyor.
Zanaat atölyeleri kurulacak
Modüler mesleki eğitim yöntemiyle 7 ve 8. sınıf öğrencilerine temel mesleki becerileri kazandırmak, mesleği sevdirmek ve iş hayatına uyum sağlamalarına yardımcı olmak amacıyla "Zanaat Atölyeleri" kurulacak. Bu sayede, öğrenciler hem erken yaşta mesleki yeterlilik kazanacak hem de gelecekteki kariyerlerine karar verme noktasında hazırbulunuşluğa sahip olacak.
Bölge ve sektöre entegre okul modelleri
Mesleki ve teknik eğitimi güçlendirmek için bölge okulu, sektör içi ve sektöre entegre okul modelleri ile iş birliği esasına dayalı yeni bir eğitim yaklaşımı hayata geçirilerek öğrencilerin sektörle entegrasyonunu sağlamak ve pratik becerilerini güçlendirmeleri amaçlanıyor.
Bölge okulları ile sanayinin az geliştiği bölgelerdeki öğrencilerin eğitimde fırsat eşitliği ilkesiyle parasız yatılılık imkânlarından yararlanarak sanayisi gelişmiş bölgelerde mesleki eğitim almaları hedefleniyor.
Üretim kabiliyeti güçlü ve kapasitesi büyük işletmelerin üretim altyapısı ve sahip olduğu mesleki deneyim ile meslek ve teknik eğitim sürecinin buluşturulduğu sektör içi ve sektöre entegre okullarda, öğrencilerin nitelikli bir mesleki eğitim süreci geçirmelerinin yanı sıra üretim süreçlerine dâhil olarak ülkemizin kalkınmasında söz sahibi olmaları ve mezuniyet sonrası istihdam edilme şanslarını artırmaları amaçlanıyor.
OSB'lerin kuruluş aşamasında pansiyonlu mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının da OSB yönetimi tarafından yapılacak. Bu sayede iş gücü ve eğitim altyapısını entegre ederek sanayi ile eğitim arasındaki bağı daha da güçlenecek, uygulamayı standart hale getirerek nitelikli bir eğitim-üretim ekosistemi kurulacak.
Mesleki ve teknik ortaöğretim öğrencilerinin her birini girişimci adayı olarak kabul ederek girişimcilik yeterlilikleri artırılacak. Ayrıca öğrencilerin finans kaynaklarına erişimlerini kolaylaştıracak çeşitli teşvik mekanizmaları geliştirilecek.
İstihdamda meslek lisesi mezunlarına öncelik
İstihdam, yatırım ve girişimcilik teşviklerinin meslek lisesi mezunu olan bireyleri öncelikli olarak değerlendirecek şekilde yapılandırılacak. Bu yaklaşımla, meslek lisesi mezunlarının iş bulma ve iş kurma olanaklarını artırarak ekonomik kalkınmaya ve iş gücü piyasasının güçlenmesine katkı sağlayacak.
Mesleki ve teknik eğitim mezunlarının kariyer yollarını izlemek ve işgücü piyasasına uygun eğitim programları oluşturmak için MEB, TÜİK, İŞKUR, SGK ve YÖK verilerini bir araya getirerek kapsamlı bir veri tabanı oluşturulacak. Bu veri tabanı, öğrencilerin ve mezunların istihdam yönelimlerini tayin etmeye yardımcı olacak, eğitim programlarının iş dünyasının ihtiyaçlarına uygun şekilde geliştirilmesini sağlayacak ve böylece nitelikli iş gücünün artırılmasına katkı sağlayacak.
"İnsan, insan gölgesinde yetişir." düsturuyla hareket ederek sektör çalışanlarının mesleki becerilerini, meslek etiği ve iş pedagojisi yetkinliklerini güncellemek amacıyla usta öğreticilere ve ustalara yönelik eğitim programları düzenlenecek.
Bölge Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
Eğitim ortamları ve çevre şartları yetersiz olan okullardaki öğrencilerin, daha uygun koşullara sahip okullarda eğitim almalarını sağlamak için "Bölge Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi" uygulaması geliştirilecek. Bu kapsamda okullar birbirleriyle ilişkilendirilecek. Bu uygulama ile eğitimde fırsat eşitliği sağlayarak her öğrencinin potansiyeline eşit şekilde erişmesini ve en iyi eğitimi alması amaçlanıyor.
Herkesin bir mesleği olsun düsturuyla ortaöğretim öğrencilerine, okul dışı zamanlarda meslek edinme imkânları sunarak geniş kariyer seçenekleri ve pratik beceri kazanma fırsatı verilecek. Böylece her öğrencinin kendi potansiyelini keşfetmesine ve başarılı bir kariyer yolculuğuna adım atması sağlanacak.
Meslek alanlarına özgü bölgesel, ulusal ve uluslararası yarışmalar düzenlenecek. Bu sayede, öğrenciler hem yeteneklerini sergileme hem de mesleki becerilerini geliştirme fırsatı bulacak, rekabet ortamında kendilerini kanıtlama şansı elde edecekler.
Savunma sanayisine katkı sağlamak amacıyla ilgili okulların altyapıları güncellenecek. Ayrıca, savunma sanayisi firmalarıyla iş birlikleri geliştirerek öğrencilerin bu alandaki eğitim ve kariyer olanaklarına erişimi artırılarak savunma sanayiinin güçlenmesine katkı sağlanacak.
Ortaöğretim ve yükseköğretim kademelerinde öğretim programları, ders materyali, eğitim araçları, dijital içerikler sektörle iş birliği içinde dijital ve yeşil beceriler doğrultusunda güncellenecek. Böylece "İkiz Dönüşüm" hedeflerine ulaşmak için önemli bir adım atarak hem ekonomik büyüme desteklenecek hem de çevresel sürdürülebilirlik güçlenecek.
Mesleki ve teknik eğitimde, öğrencilerin güçlü iletişim becerilerini desteklemek amacıyla mesleğe özgü yabancı dil eğitimine ağırlık verilecek. Bu sayede, öğrencilerin uluslararası arenada rekabet edebilirlikleri artırılarak küresel iş dünyasında daha etkin rol almaları amaçlanıyor.
