İsraf nedir? İsraf çeşitleri nelerdir? İsrafın hayatımıza ve kendi benliğimize olan zararları nelerdir? İsrafın farkında olmak ve israf etmemek için neler yapmamız gerekir? İsraf ile ilgili daha bir çok başlık ve detay ile sizler için derledik...

Rabbimiz, kuluna ikram ve ihsân ettiği her nîmeti, esâsen ona ebedî saâdet sermâyesi kılabilmesi için lûtfetmiştir. Kulun vazifesi, bu nîmetleri cimrilik ve israfa düşmeden, Hakk’ın rızâsı istikâmetinde kullanmaktır. Zira Cenâb-ı Hak israf edenleri sevmediğini şöyle bildirmiştir: “…Yiyin, için, fakat israf etmeyin; çünkü Allah israf edenleri sevmez.” (elA‘râf, 31) “…Muhakkak ki Allah, israf eden ve çokça yalan söyleyen kimseleri hidâyete erdirmez.” (el-Mü’min, 28)

KULLUĞUN İSRAFI

İsraf; aşağılık duygusunu bastırmak ve îtibar satın almak için maddî imkânlarla kendini gösterme çabası olarak ifâde edilse de, aslında bu târif, isrâfın ilk akla gelen sınırlı mânâsıdır. Hâlbuki israf, insanoğlunun haddini aştığı her hususu şümûlüne alan geniş bir mânâyı ifâde eder. İyâs -rahmetullâhi aleyh- bu hakîkati şu veciz ifâdeyle ne güzel dile getirmiştir: “Allâh’ın emirleri hâricine taşan her şey, israftır.” Dolayısıyla; Varlıklar içinde en güzel bir sûrette yaratılıp, ilâhî tekrîm ile “Hakk’a kulluk” gibi müstesnâ bir şerefe mazhar kılınan insanın, ten plânında ve nefsânî arzuların esâreti altında bir ömür tüketmesi; kulluğun isrâfıdır.

KALBİN İSRAFI

Nazargâh-ı ilâhî olmak gibi yüce bir şerefe mazhariyet istîdâdıyla yaratılan, îman ve ahlâkın bir nevî mahfazası durumundaki kalbin, insanı Hak’tan uzaklaştıran gaflet ve günahlarla kirletilmesi; kalbin isrâfıdır.

ÖMÜR İSRAFI

İnsana ihsân edilen en kıymetli nîmet olan zamanı, Cenâb-ı Hakk’ın rızâsına medâr olacak bir keyfiyette kullanamayıp âhiret saâdetine sermâye kılamamak; vaktin, dolayısıyla ömrün isrâfıdır.

MUHABBET VE SEVGİ İSRAFI “el-Vedûd” ism-i şerîfiyle sevginin kaynağı olan Cenâb-ı Hakk’a ve bir îman göstergesi olarak sevmemiz emredilen Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellemEfendimiz’e tahsîs edilmesi gereken muhabbetin, gizli ve açık her fırsatta Allah ve Rasûlü’ne düşmanlıkta bulunan kimselere yönlendirilmesi; muhabbetin en fecî isrâfıdır. Nitekim Tebbet Sûresi de müstehakkına nefret gösterilmesinin bâriz bir misâlidir. NEFESLERİN İSRAFI Her biri paha biçilmez bir kıymeti hâiz olan nefesleri, Kur’ân-ı Kerîm tilâveti ve dâimî zikir ile ihyâ etmek gerekirken, “Onlar ki, boş ve yararsız şeylerden yüz çevirirler.” (el-Mü’minûn, 3) âyet-i kerîmesinin zıddına, insanın ebedî saâdetine yaramayacak boş hevesler uğruna tüketilmesi; nefeslerin isrâfıdır.

HAYRIN İSRAFI

Mahzun yürekleri, yorgun gönülleri, sıkıntıdan daralmış sîneleri ferahlatarak huzura kavuşturmanın yollarından olan zekât, sadaka ve infakları muhtaçlara verirken, enâniyet ve benliğe kapılıp başa kakmak sûretiyle onları minnet altında bırakmak; hayrın isrâfıdır. Nitekim âyet-i kerîmede şöyle buyrulur: “Güzel bir söz ve bağışlama, peşinden ezâ gelen sadakadan daha hayırlıdır… Ey îmân edenler! Başa kakmak ve incitmek sûretiyle, yaptığınız hayırları boşa çıkarmayın…” (el-Bakara, 263-264)

SAMİMİYET VE İHLASIN İSRAFI

Rabbimiz’in bir hidâyet rehberi olarak Rasûl’ünün kalbine indirdiği, oradan da bütün insanlığa îlân edilen, Peygamber Efendimiz’in okumaya doyamadığı Kur’ân-ı Kerîm’i lâyıkı vechile okuyup anlama gayretine girmemek, emir ve nehiylerini dikkate almamak; o ilâhî feyiz menbaının isrâf edilmesidir. Nitekim Cenâb-ı Hak, Kur’ân-ı Kerîm hususunda isrâfa düşenlerle, onun feyzinden güzelce istifâde edenleri şöyle beyan buyurmaktadır: “Sonra Kitâb’ı, kullarımız arasından seçtiğimiz kimselere verdik. İnsanlardan kimi kendisine zulmeder, kimi ortadadır, kimi de Allâh’ın izniyle hayırlarda öne geçmek için yarışır. İşte büyük fazîlet budur.” (Fâtır, 32)