Safvân Bin Assâl -radıyallahu anh- Yemen taraflarında yaşayan Murad kabilesinin Zâhiroğulları koluna mensubtur. Nasıl Müslüman oldu, Resûl-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz’le ne zaman  buluştu bilinmemektedir. Kaynaklarda yirmi hadis rivayet ettiğinden ve Fahr-i Kâinat -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz’le on iki gazveye iştirak ettiğinden söz edilmektedir. (İbn Sa’d, VI, 103; İsabe, III, 353)

Onun rivayet ettiği hadisler arasında mestler üzerine meshetme, ilmin fazileti ve tevbe konusundaki nakilleri meşhurdur.  Bu üç konunun bir arada anlatıldığı hadis-i şerifi, tâbiin neslinden Zirr İbni Hubeyş -rahmetullahi aleyh- nakletmiştir. “Riyazüssalihin Terceme ve Şerhi” nde bu hadis-i şerif açıklamalarıyla birlikte şöyle rivayet edilmektedir:

Zirr İbni Hubeyş rahmetullahi aleyh şöyle dedi:

“-Mestler üzerine nasıl mesh edileceğini sormak üzere Safvân İbni Assâl’ın -radıyallahu anh- yanına gitmiştim. Bana: “- Zirr! Niçin geldin?” diye sordu. Ben de: “- İlim öğrenmek için” dedim. Bana: “-Melekler, ilim öğrenenlerden hoşlandıkları için onlara kanat gererler” dedi.

Ben ona zihnimi meşgul eden sorulardan bahsettim ve: “-Büyük ve küçük abdestten sonra mestler üzerine nasıl mesh edileceği kafamı kurcaladı. Sen Hazret-i Peygamberin ashâbından olduğun için, onun bu konuda bir şey söylediğini duydun mu diye sormaya geldim” dedim.

Safvân İbni Assâl -radıyallahu anh- bu sualden memnun oldu ve şöyle cevap verdi: “-Evet, duydum. Resûl-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- ile bir seferde bulunmuştum. Mestleri üç gün üç gece çıkarmamayı, büyük ve küçük abdest bozduktan ve uyuduktan sonra bile mestlere meshetmeyi, ancak cünüp olunca mestleri çıkarmayı emretti” dedi. (Tirmizî, Tahâret,: 96)

Zirr İbni Hubeyş -rahmetullahi aleyh- Safvân İbni Assâl’a -radıyallahu anh-: “- Onun sevgiye dair bir şey söylediğini duydun mu?” dedi. Safvân da: “- Evet, duydum dedi. Bir gün Resûlullah’ın -sallallahu aleyhi ve sellem- yanındayken bir bedevî geldi ve kaba sesiyle: “- Muhammed! diye bağırdı.” Sevgili Peygamberimiz de onun sesine yakın bir ses tonuyla ona: “-Gel bakalım!” dedi.

Ben bedevîye dönerek: “-Yazıklar olsun sana! Allah Resûlü’nün huzurunda bulunuyorsun. Kıs sesini! Yüksek sesle bağırmanı Allah yasakladı” dedim. Bedevî de: “-Vallahi sesimi kısmam!” dedi ve Resûl-i Ekrem’e -sallallahu aleyhi ve sellem- dönerek: “-Birilerini seven, ama onlarla beraber olacak kadar iyiliği bulunmayan kimse hakkında ne dersin?” dedi. Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem: “- Bir kimse, kıyamet gününde, sevdikleriyle beraberdir” buyurdu.

Zirr İbni Hubeyş, tabiin neslinden, çölde yaşayan bir bedevî idi. Hem Câhiliye hem de İslâm devrinde yaşadığı hâlde Hazreti Peygamber’i -sallallahu aleyhi ve sellem- görememişti. Fakat Hz. Ömer, Hz. Ali, Hz. Osman, Hz. Übey İbni Ka`b gibi büyük sahâbîlerle görüşmüş ve onlardan hadis rivayet etmiştir.  Medine’ye geldiği zaman, Safvân İbni Assâl radıyallahu anh ile görüştü ve ona Peygamberimizi görüp görmediğini sordu. O da Hazreti Peygamberle birlikte on iki gazveye katıldığını söyledi.

İLİM ÖĞRENCİSİ HOŞ GELMİŞ

Zirr İbni Hubeyş çöl hayatını bırakıp karşılaştığı sahâbîlerden ilim öğrenerek eksiklerini tamamlamaya çalıştı. Safvân İbni Assâl’in yanına gittiğinde Safvân ona niçin geldiğini sordu. O da ilim öğrenmek için geldiğini söyledi. Safvân onu önce bu güzel davranışından dolayı kutlamak istedi ve ilim öğrenmenin değeri hakkında bizzat Hazreti Peygamber’den duyduğu bir hadisi haber verdi.

Zirr İbni Hubeyş merak ettiği sevgi konusunda da Peygamber Efendimiz’den bir hadis duyup duymadığını soruyor. Safvân İbni Assâl radıyallahu anh, Zirr’e Hazreti Peygamber’den duyduğu hadisi söylemekle yetinmiyor; onu Efendimiz’den nasıl duyduğunu da anlatıyor. Şöyle ki:

Çölde yaşadığı için görgü ve nezâketten pek haberi olmayan bir bedevî, Peygamber aleyhisselâm’a merak ettiği bir konuyu sormak istiyor. Peygamber’e nasıl hitâb edileceğini bilmediği için de bağırarak “Yâ Muhammed!” diye sesleniyor. Safvân onu uyarıyor. Kur’ân-ı Kerîm’in bu nevi kaba davranışları yasakladığını ve: “Ey imân edenler! Seslerinizi Peygamber’in sesinden yüksek çıkarmayın” (Hucurât sûresi (49), 2) âyetinin geldiğini hatırlatmak istiyor ve sesini alçaltmasını tavsiye ediyor. Bedevî ise, sert mizacı sebebiyle, öğrenmek istediği konuyu sormasına kimsenin engel olamayacağını anlatmak için “Vallahi sesimi kısmam” diye yemin ediyor.

Ümmetine son derece merhametli olan Sevgili Peygamberimiz, âyet-i kerîmeden bedevînin haberi olmadığını anlıyor ve günahkâr olmasını arzu etmediği için o da sesini bedevininkine benzeterek “Gel bakalım!” diye ona sesleniyor.

Bedevî âhirette Hazreti Peygamber’le ve onun aziz sahâbîleriyle beraber olamayacağını düşünerek problemini dile getiriyor ve: “- Birilerini seven, ama onlarla beraber olacak kadar iyiliği bulunmayan kimse hakkında ne dersin?” diye soruyor.

Resûl-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- Efendimiz’in cevabı, mü’min gönüllere büyük ümidler verecek sıcaklıktadır. “-Bir kimse, kıyamet gününde, sevdikleriyle beraberdir” buyuruyor.

Üç büyük sahâbîden ayrı ayrı rivayet edildiği  görülen bu hadîs-i şerîf, Peygamber sevgisinin insanı ne yüce makamlara çıkaracağını gösteriyor.